Wewnętrzne procedury antykorupcyjne w każdej większej firmie
Pułka & Partnerzy
14 sierpnia 2018

Sygnalizujemy, że ciągu kilku następnych miesięcy zostaną zakończone w Polsce prace nad ustawą o jawności życia publicznego. Będzie ona regulować obowiązki o charakterze antykorupcyjnym, adresowane zarówno do jednostek sektora finansów publicznych, jak i prywatnych przedsiębiorców.

Analogiczne regulacje są zawarte w obowiązującej w USA Foreign Corrupt Practices Act, czy też w Niemczech, w Gesetz zur Bekämpfung der Korruption, jak również w UK, gdzie obowiązuje Bribery Act, oraz we francuskiej ustawie Sapin II. Ze względu na bardzo szeroki zakres zmian, firmy i ich menadżerowie już teraz powinni rozpocząć prace nad przygotowaniem swoich organizacji do nowych wymogów. A będzie ich wiele. Poniżej sygnalizujemy niektóre z nich.

1.  Przeciwdziałanie praktykom korupcyjnym

Zgodnie z projektem ustawy każdy podmiot, który co najmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych spełnił jeden z poniższych warunków:

  • zatrudniał średniorocznie nie mniej niż 50 osób oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych z dwóch ostatnich lat obrotowych, przekraczający równowartość w złotych 10 milionów euro,
  • zatrudniał średniorocznie nie mniej niż 50 osób oraz suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat wyniosła w złotych więcej niż 10 milionów euro,

ma obowiązek stosowania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych.

Celem stosowania tych procedur jest przeciwdziałanie przypadkom dokonywania przez osoby działające w imieniu lub na rzecz tego przedsiębiorcy przestępstw korupcyjnych. Przez stosowanie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych ustawa rozumie podejmowanie środków organizacyjnych, kadrowych i technicznych mających na celu przeciwdziałanie tworzeniu otoczenia sprzyjającego przypadkom popełniania przestępstw. Ustawa wskazuje tylko przykładowe środki, które mogą zostać zastosowane przez zobowiązanych przedsiębiorców w celu stworzenia systemu wewnętrznych procedur antykorupcyjnych. Wśród nich wymienia się między innymi:

  • umieszczanie w umowach klauzul stanowiących, iż żadna część wynagrodzenia z tytułu wykonania umowy nie zostanie przeznaczona na pokrycie kosztów udzielania korzyści majątkowych i osobistych;
  • opracowanie kodeksu etycznego przedsiębiorstwa, jako deklaracji odrzucającej korupcję, podpisanego przez każdego pracownika, współpracownika i kontrahenta firmy;
  • stworzenie wewnętrznej procedury i wytycznych dotyczących otrzymywanych prezentów i innych korzyści przez pracowników;
  • opracowanie procedur informowania właściwych organów przedsiębiorcy o propozycjach korupcyjnych.

Co istotne, wskazane w ustawie procedury są w niej wymienione tylko jako przykłady możliwych działań. Oznacza to, że decyzja o tym, jakie dokładnie środki zostaną wprowadzone, ciąży na każdym zobowiązanym przedsiębiorcy.

Pewne wytyczne, szczególnie w zakresie tego, co powinien zawierać kodeks etyczny, można znaleźć w Normie ISO 37001 (Systemy zarządzania działaniami antykorupcyjnymi – Wymagania i wytyczne stosowania; ang. ISO 37001:2016 Anti-bribery management systems — Requirements with guidance for use), która wskazuje środki, jakie każda organizacja może wdrożyć w celu  zapobiegania, wykrywania i zwalczaniu korupcji. Wcześniej analogiczne wytyczne były zawarte w standardzie BS 10500 oraz „dodatku” do normy ISO 9001 – System Przeciwdziałania Zagrożeniom Antykorupcyjnym; ang. Quality management systems). Oczywiście w konkretnym przypadku, jeżeli polska spółka należy do grupy spółek o zasięgu międzynarodowym, nie ma przeszkód, aby spółka polska, przygotowując własne dokumenty, korzystała z odpowiednio dostosowanych rozwiązań, jakie już zostały wprowadzone w grupie.

2.  Sygnaliści w firmie

W świetle nowych regulacji ochroną prawną mają być objęci tzw. sygnaliści (ang. whistleblower). Za sygnalistów będą uważane osoby zgłaszające organom ścigania informacje o możliwości popełnienia przestępstwa przez podmiot, z którym taka osoba jest związana umową o pracę lub innym stosunkiem umownym. Przewiduje się, że pracodawca nie będzie mógł np. rozwiązać z sygnalistą umowy o pracę czy też zmienić warunków umowy o pracę na mniej korzystne dla sygnalisty, w szczególności w zakresie zmiany miejsca lub czasu wykonywania pracy, albo warunków wynagradzania.

3.  Kary

Zgodnie z projektem ustawy przedsiębiorca, który nie będzie się stosował do wewnętrznych procedur antykorupcyjnych lub stosowane przez niego procedury będą pozorne bądź nieskuteczne, będzie musiał się liczyć z możliwością nałożenia na niego kary pieniężnej w wysokości od 10 000 do 10 000 000 złotych. Niestety, to nie wszystkie możliwe negatywne skutki. Ustawa przewiduje bowiem, że w pewnych przypadkach na przedsiębiorcę może być nałożony pięcioletni zakaz ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego.

Oczywiście członkowie zarządu spółek, które zostaną ukarane, muszą się liczyć z próbą ,,odzyskania” od nich, z wykorzystaniem istniejących przepisów, zapłaconych tytułem kary kwot.

Rekomendacje

Każda organizacja do opracowania niezbędnych procedur i dokumentów musi podejść indywidualnie, biorąc pod uwagę wiele czynników, w tym zakres i sposób prowadzenia działalności. Musi być stworzone Tailormade Solution (rozwiązanie szyte na miarę). Dlatego przygotowanie wdrożenia powinno się rozpocząć od dokonania inwentaryzacji do tej pory stosowanych procedur i obowiązujących dokumentów. Dopiero wyniki poważnego sprawdzenia wskażą, co powinno ulec zmianie, a co należy stworzyć od podstaw.

Artykuł dostępny w języku niemieckim

Inne z tej kategorii

Ochrona sygnalistów – kolejny projekt

Ochrona sygnalistów – kolejny projekt

W dniu 06.03.2024 r. pojawił się na stronach Rządowego Centrum Legislacji kolejny projekt ustawy mającej za zadanie wdrożyć unijną dyrektywę o ochronie sygnalistów, czyli Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23.10.2019 r. w sprawie ochrony...

Ta strona używa cookie. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na to, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej informacji

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close