Sygnalizujemy wzmożoną aktywność urzędów skarbowych w zakresie kontrolowania stosowanych w firmach systemów wynagradzania pracowników opartych na honorariach autorskich.
Przypominamy, że na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej „ustawą PIT”), koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami wynoszą 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy PIT, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Kwestie dotyczące zasad przechodzenia praw autorskich z pracownika na pracodawcę, ustalania wysokości honorarium i dokumentowania utworu oraz kwestia odnosząca się do momentu wypłaty honorarium autorskiego, budziły i budzą nadal wiele wątpliwości. Celem ich wyeliminowania Minister Finansów wydał w dniu 15.09.2020 r. interpretację ogólną nr DD3.8201.1.2018 w sprawie zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego. I to właśnie powołana interpretacja jest kluczowym dokumentem, na którym opierają się w trakcie kontroli urzędy skarbowe, dlatego rekomendujemy – w przypadku gdy w Państwa organizacji są wdrożone zasady umożliwiające stosowanie ulgi podatkowej w zakresie określonego rodzaju prac twórczych – ich weryfikację pod kątem zgodności z ww. interpretacją. Takie rozwiązanie może przynieść korzyści zarówno pracodawcom, jak i ich pracownikom, o ile nie będzie obciążone ryzykami podatkowymi.
Jak wskazano w powołanej interpretacji:
norma zawarta art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT stanowi lex specialis w stosunku do zasady ogólnej ustalania kosztów uzyskania przychodów. Zatem tylko w sytuacji, gdy jednoznacznie zostanie ustalone, że dany przychód objęty jest przedmiotem prawa autorskiego, możliwe jest zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów (por. wyrok NSA z 26 kwietnia 2017 r. sygn. akt II FSK 3865/14).
Mając powyższe na uwadze, stwierdzam, że dla potraktowania wynagrodzenia, jako honorarium i dla zastosowania wobec niego 50% kosztów uzyskania przychodów niezbędne jest:
1) powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego, warunkujące korzystanie przez twórcę z praw autorskich i umożliwiające rozporządzanie majątkowym prawem autorskim do utworu,
2) dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego,
3) wyraźne wyodrębnienie honorarium od innych składników wynagrodzenia, przy czym warunek ten nie obejmuje wskazanych w interpretacji przypadków, w których 50% koszty uzyskania przychodów można stosować do całości wynagrodzenia twórcy.
Warto przy tym pamiętać, że przepisy, orzecznictwo, jak i doktryna nie dają jednoznacznych odpowiedzi, jaki jest właściwy sposób ustalania wysokości honorarium autorskiego. Kwestia ta została pozostawiona swobodzie kontraktowej stron stosunku pracy. Interpretacja ogólna zastrzega jednak, że niezależnie od wybranej metody ustalania wysokości honorarium autorskiego (np. czy to na podstawie czasu pracy, czy też wyodrębnienia kwotowego lub procentowego) musi być ono powiązane z utworami stworzonymi przez pracownika.
W Polsce od wielu lat ustawodawstwo pozwala na wprowadzanie preferencyjnego systemu wynagradzania pracowników, którzy w ramach obowiązków pracowniczych tworzą utwory. Mogą oni być wynagradzani na podstawie honorarium autorskiego i korzystać ze związanych z nim 50% kosztów uzyskania przychodu. Kluczowym dokumentem w tym zakresie jest wydana we wrześniu 2020 r. Interpretacja Ogólna Ministra Finansów, która wyjaśnia zasady wynagradzania pracowników twórców (Interpretacja Ogólna Ministra Finansów Nr DD3.8201.1.2018 z dnia 15 września 2020 r.) i wskazuje warunki, których spełnienie umożliwia zastosowanie, w tym przez płatnika podatku dochodowego (np. pracodawcę), 50% kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub rozporządzania przez twórców tymi prawami.
Tak jak przewidywali eksperci, urzędy skarbowe przystąpiły do weryfikacji firmowych rozliczeń w zakresie wynagradzania twórców. W bardzo krótkim terminie (zazwyczaj siedmiu dni) wzywają do przedstawienia dowodów w zakresie funkcjonującego w przedsiębiorstwie modelu wynagradzania.
Inne z tej kategorii
Ochrona sygnalistów – kolejny projekt
W dniu 06.03.2024 r. pojawił się na stronach Rządowego Centrum Legislacji kolejny projekt ustawy mającej za zadanie wdrożyć unijną dyrektywę o ochronie sygnalistów, czyli Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23.10.2019 r. w sprawie ochrony...
Rada Pracownicza nie zawsze może dzielić się wiedzą uzyskaną od pracodawcy
Informacje, które pracodawca przekazuje radzie pracowników, nierzadko stanowią cenny przedmiot obrotu rynkowego oraz dotyczą planowanych strategii czy innowacyjnych rozwiązań. Z tego względu – jako tajemnica przedsiębiorstwa – mają charakter poufny. Dlatego też...
Komisja socjalna a zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 50 osób w przeliczeniu na pełne etaty, oraz zakłady budżetowe bez względu na liczbę pracowników są zobligowani do tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z którego środków wypłacane są świadczenia socjalne (art. 3...